Phần mềm Kế toán & Quản lý kinh doanhTin tứcTin tức Kế toán

Kiểm toán nội bộ là gì? Giải đáp thắc mắc về quy trình, thủ tục

Kiểm toán nội bộ là quá trình đánh giá và kiểm tra các hoạt động nội bộ của một tổ chức nhằm đảm bảo rằng các hoạt động này được thực hiện một cách hiệu quả. Hiểu rõ kiểm toán nội bộ là gì sẽ giúp doanh nghiệp cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, quản lý rủi ro tốt hơn và đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Kiểm toán nội bộ là gì?

Kiểm toán nội bộ là một hoạt động tư vấn độc lập và khách quan, liên quan đến quản trị, quản lý rủi ro, kiểm soát hệ thống, quy trình,… nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đạt được các mục tiêu của mình.

Trong khi kiểm toán độc lập chỉ tập trung vào việc kiểm tra báo cáo tài chính để đảm bảo tính trung thực và hợp lý, kiểm toán nội bộ có thể tham gia vào bất kỳ lĩnh vực nào trong doanh nghiệp, từ mua hàng, sản xuất, bán hàng đến quản lý tài chính, nhân sự và công nghệ thông tin. Mục đích của kiểm toán nội bộ là hỗ trợ công tác quản lý doanh nghiệp, đánh giá các điểm yếu của hệ thống quản lý và xem xét các rủi ro từ cả bên trong và bên ngoài công ty.

Kiểm toán nội bộ là gì trong các doanh nghiệp

Kiểm toán nội bộ là gì trong các doanh nghiệp

Mô tả công việc của kiểm toán nội bộ

Theo Điều 20, Nghị định 05/2019/NĐ-CP thì kiểm toán nội bộ có các nhiệm vụ:

  • Xây dá»±ng quy trình nghiệp vụ kiểm toán ná»™i bá»™ tại Ä‘Æ¡n vị trình cấp quản lý trá»±c tiếp xem xét, phê duyệt.
  • Lập kế hoạch kiểm toán ná»™i bá»™ hàng năm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và thá»±c hiện hoạt Ä‘á»™ng kiểm toán ná»™i bá»™ theo kế hoạch được phê duyệt.
  • Thá»±c hiện các chính sách, quy trình và thủ tục kiểm toán ná»™i bá»™ đã được phê duyệt, đảm bảo chất lượng và hiệu quả.
  • Kiểm toán Ä‘á»™t xuất và tÆ° vấn theo yêu cầu của các đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 12 Nghị định 05/2019/NĐ-CP.
  •  Kiến nghị các biện pháp sá»­a chữa, khắc phục sai sót; đề xuất biện pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu lá»±c, hiệu quả của hệ thống kiểm soát ná»™i bá»™.
  • Lập báo cáo kiểm toán.
  • Thông báo và gá»­i kịp thời kết quả kiểm toán ná»™i bá»™ theo quy định.
  • Phát triển, chỉnh sá»­a, bổ sung, hoàn thiện phÆ°Æ¡ng pháp kiểm toán ná»™i bá»™ và phạm vi hoạt Ä‘á»™ng của kiểm toán ná»™i bá»™ để có thể cập nhật, theo kịp sá»± phát triển của Ä‘Æ¡n vị.
  • TÆ° vấn cho cÆ¡ quan, Ä‘Æ¡n vị, doanh nghiệp trong việc lá»±a chọn, kiểm soát sá»­ dụng dịch vụ kiểm toán Ä‘á»™c lập bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả.
  • Trình bày ý kiến của kiểm toán ná»™i bá»™ khi có yêu cầu để các đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 12 Nghị định 05/2019/NĐ-CP xem xét, quyết định dá»± toán ngân sách, phân bổ và giao dá»± toán ngân sách, quyết toán ngân sách, báo cáo tài chính, báo cáo quản trị.
  • Duy trì việc trao đổi thường xuyên vá»›i tổ chức kiểm toán Ä‘á»™c lập của Ä‘Æ¡n vị nhằm đảm bảo hợp tác có hiệu quả.
  • Thá»±c hiện các nhiệm vụ khác do các đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 12 Nghị định 05/2019/NĐ-CP giao hoặc theo quy định của pháp luật.

Nhiệm vụ của kiểm toán nội bộ

Nhiệm vụ của kiểm toán nội bộ

Các hoạt động chính của kiểm toán nội bộ

Bước 1 - Lập kế hoạch:

  • Xác định mục tiêu và phạm vi: Kiểm toán ná»™i bá»™ cần xác định rõ ràng mục tiêu và phạm vi của hoạt Ä‘á»™ng kiểm toán.
  • Xem xét các hÆ°á»›ng dẫn cần thiết: Bao gồm quy định của pháp luật, tiêu chuẩn ngành, ná»™i quy công ty, chính sách và thủ tục ná»™i bá»™.
  •  ÄÃ¡nh giá kết quả và tiến trình trÆ°á»›c đó: Kiểm toán ná»™i bá»™ xem xét kết quả, tiến trình, nhân lá»±c và ngân sách của các cuá»™c kiểm toán trÆ°á»›c đó.
  • Lập kế hoạch chi tiết: Dá»±a trên các thông tin đã thu thập, kiểm toán ná»™i bá»™ tạo ra má»™t kế hoạch kiểm toán chi tiết

Bước 2 - Thực hiện kiểm toán:

  • Tiến hành kiểm toán: Kiểm toán ná»™i bá»™ thá»±c hiện theo kế hoạch đã lập.
  • Theo dõi và ghi chép: Kiểm toán ná»™i bá»™ theo dõi kiểm kê tiền mặt, tài sản cố định, hàng tồn kho và các tài sản khác, ghi chép kết quả để làm bằng chứng.
  • Đánh giá và Ä‘iều chỉnh kế hoạch: Nếu kế hoạch chÆ°a chi tiết, kiểm toán ná»™i bá»™ bổ sung các tiêu chí cần thiết và tiếp tục thá»±c hiện.
  • Ghi lại bằng chứng: Bằng chứng kiểm toán được ghi lại qua nhiều hình thức nhÆ° ghi chép, hình ảnh, phim chụp, biểu đồ, sÆ¡ đồ, biên bản, thÆ° từ, khảo sát, v.v.

Kiểm toán nội bộ ghi chép bằng chứng qua hình ảnh và biên bản

Kiểm toán nội bộ ghi chép bằng chứng qua hình ảnh và biên bản

Bước 3 - Báo cáo kết quả:

  • Báo cáo kết quả: Kiểm toán ná»™i bá»™ báo cáo kết quả kiểm toán cho ban lãnh đạo doanh nghiệp.
  • Đảm bảo tính rõ ràng và minh bạch: Báo cáo phải ngắn gọn, rõ ràng, minh bạch, chính xác và dá»… hiểu.
  • Đưa ra khuyến nghị: Kết quả kiểm toán cần Ä‘i kèm vá»›i các khuyến nghị khắc phục và sá»­a chữa sai sót để nâng cao hiệu quả.
  •  Xem xét và phát hành: Ban giám đốc cùng kiểm toán ná»™i bá»™ xem xét báo cáo trÆ°á»›c khi phát hành và phân phối rá»™ng rãi

Bước 4 - Giám sát triển khai:

  • Đưa ra biện pháp sá»­a chữa: Sau khi kết thúc kiểm toán, kiểm toán ná»™i bá»™ đề xuất các biện pháp sá»­a chữa và khắc phục sai sót.
  • Giám sát việc thá»±c hiện: Kiểm toán ná»™i bá»™ giám sát việc sá»­a chữa và khắc phục sai sót.
  • Đánh giá hiệu quả: Mục tiêu là đánh giá hiệu quả của các thay đổi trong quy trình kiểm soát ná»™i bá»™ của doanh nghiệp.

4 bước công việc chính của kiểm toán nội bộ

Chức năng của kiểm toán nội bộ

Kiểm toán nội bộ có các chức năng sau:

  • Quản lý rủi ro: đánh giá hiệu quả của các quy trình, hệ thống kiểm soát ná»™i bá»™, quản trị công ty, kế toán doanh nghiệp.
  • TÆ° vấn và kiểm soát: TÆ° vấn xây dá»±ng quy trình, kiểm soát dá»± án.
  • Kiểm tra và đánh giá: Thá»±c hiện các hoạt Ä‘á»™ng kiểm tra và Ä‘Æ°a ra đánh giá khách quan về tính hiệu quả, tuân thủ và hiệu suất kiểm soát.
  • Báo cáo: Đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh, hệ thống hoạt Ä‘á»™ng của Doanh nghiệp để báo cáo trá»±c tiếp lên ban giám đốc.

Mục tiêu của kiểm toán nội bộ

Điều 4, Nghị định 05/2019/NĐ-CP đề cập đến mục tiêu của kiểm toán nội bộ là đưa ra các đảm bảo mang tính khách quan, độc lập và khuyến nghị về 3 nội dung:

  • Rủi ro mà Ä‘Æ¡n vị cần phát hiện và phòng ngừa.
  • Tính hiệu quả và hiệu suất của các quy trình quản lý và quản trị rủi ro của Ä‘Æ¡n vị.
  • Các mục tiêu, kế hoạch và nhiệm mà Ä‘Æ¡n vị cần đạt.

Ngoài ra, kiểm toán nội bộ còn có các mục tiêu sau:

  • Gia tăng Ä‘á»™ tin cậy và kiểm soát báo cáo tài chính.
  • Cải thiện hiệu quả của hoạt Ä‘á»™ng ná»™i bá»™ doanh nghiệp.
  • Phát hiện các sai sót, rủi ro và gian lận trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh.
  • Đánh giá sá»± tuân thủ của doanh nghiệp trong chính sách ná»™i bá»™ và quy định của pháp luật.
  • Đảm bảo hoạt Ä‘á»™ng kiểm toán đáp ứng 3 tiêu chí: Hiệu quả, Năng lá»±c và Kinh tế.

Kiểm toán nội bộ đảm bảo khách quan trong quản lý rủi ro và kiểm soát

Kiểm toán nội bộ đảm bảo khách quan trong quản lý rủi ro và kiểm soát

>>>Khám phá: LÆ°u ý khi làm kiểm toán báo cáo tài chính

Phạm vi công việc của kiểm toán nội bộ

Trong doanh nghiệp, Kiểm toán nội bộ thực hiện các công việc:

  • Kiểm tra số liệu và thông số kinh doanh để cung cấp thông tin cho ban lãnh đạo.
  • Giám sát và đề xuất cải tiến hệ thống kiểm soát ná»™i bá»™ nhằm nâng cao hiệu quả.
  • Đánh giá và quản lý nguồn lá»±c để tránh lãng phí, làm việc vá»›i kiểm toán Ä‘á»™c lập để giải quyết các vấn đề
  • Đề xuất chính sách bảo vệ tài sản cÅ©ng nhÆ° quản lý rủi ro.

Đảm bảo công ty tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh, đồng thời hỗ trợ kiểm soát tài chính bằng cách kiểm tra chất lượng và tính trung thực của các báo cáo tài chính.

Sẽ có các phạm vi công việc của kiểm toán nội bộ

Sẽ có các phạm vi công việc của kiểm toán nội bộ

>>>Khám phá ngay: Kiểm toán tuân thủ là gì? Đối tượng của kiểm toán tuân thủ

Phát triển nghề nghiệp kiểm toán nội bộ

Kiểm toán viên nội bộ có lộ trình phát triển sự nghiệp rất rộng mở và bài bản như sau:

  • Nhân viên: Sinh viên má»›i tốt nghiệp ngành kế toán - kiểm toán có thể bắt đầu vá»›i các vị trí nhÆ° kiểm toán viên, kiểm toán kiểm soát ná»™i bá»™, kiểm toán hệ thống thông tin, nhân viên đánh giá rủi ro, v.vv..

  • Trưởng Ä‘oàn kiểm toán: Sau 5 năm làm việc ở vị trí kiểm toán viên, bạn có thể làm việc ở vị trí kiểm toán viên ná»™i bá»™ cấp cao.

  • Quản lý giám sát: Khi đã có ít nhất 8 năm kinh nghiệm, bạn có thể trở thành trưởng phòng kiểm toán ná»™i bá»™, giám sát kiểm toán, chuyên gia quản trị rủi ro, v.vv..

  • Giám đốc: Sau khoảng 10 năm trong nghề, bạn có thể tham gia các chức vụ mang tính lãnh đạo, chỉ đạo nhÆ° giám đốc kiểm toán ná»™i bá»™, kiểm soát viên, v.vv..

Ngoài ra, bạn hoàn toàn có thể chuyển đổi sang các vị trí kiểm toán hoặc tài chính khác.

Phân biệt kiểm toán nội bộ và kiểm toán độc lập

Tuy đều có mục tiêu chung là đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong hoạt động tài chính cũng như quản lý của doanh nghiệp, kiểm toán độc lập và kiểm toán nội bộ có nhiều điểm khác nhau về đối tượng, mục đích, chủ thể thực hiện. Cụ thể như sau:

  • Đối tượng kiểm toán: Trong khi kiểm toán Ä‘á»™c lập giá»›i hạn trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp thì kiểm toán ná»™i bá»™ bao trùm tất cả các lÄ©nh vá»±c trong doanh nghiệp, từ kinh doanh, sản xuất đến tài chính, nhân sá»±.
  • Mục đích kiểm toán: Kiểm toán Ä‘á»™c lập giúp đảm bảo tính trung thá»±c và hợp lý của báo cáo tài chính. Kiểm toán ná»™i bá»™ giúp đảm bảo hiệu quả, hiệu lá»±c và tuân thủ của của các hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh trong doanh nghiệp.
  • Tính Ä‘á»™c lập: Kiểm toán Ä‘á»™c lập hoạt Ä‘á»™ng hoàn toàn Ä‘á»™c lập vá»›i Doanh nghiệp được kiểm toán. Kiểm toán ná»™i bá»™ không Ä‘á»™c lập hoàn toàn do nằm dÆ°á»›i sá»± Ä‘iều hành của ban giám đốc
  • Chủ thể thá»±c hiện: Kiểm toán Ä‘á»™c lập được thá»±c hiện bởi các tổ chức kiểm toán Ä‘á»™c lập cung cấp dịch vụ kiểm toán. Kiểm toán ná»™i bá»™ được thá»±c hiện bởi Ä‘á»™i ngÅ© kiểm toán ná»™i bá»™ của Doanh nghiệp.
  • Phạm vi hoạt Ä‘á»™ng: Kiểm toán Ä‘á»™c lập được thá»±c hiện theo quy định của pháp luận. Kiểm toán ná»™i bá»™ được thá»±c hiện theo quyết định của Ban giám đốc.
  • Đối tượng sá»­ dụng: Kiểm toán Ä‘á»™c lập cần gá»­i bản báo cáo kiểm toán cho các bên liên quan ngoài doanh nghiệp nhÆ° ngân hàng, tổ chức tín dụng,… Kiểm toán ná»™i bá»™ cần gá»­i báo cáo kiểm toán cho ban giám đốc, các bên liên quan ná»™i bá»™ và ngoài doanh nghiệp.

Việc hiểu kiểm toán ná»™i bá»™ là gì và thá»±c hiện kiểm toán ná»™i bá»™ đúng cách, thường xuyên sẽ góp phần đáng kể vào sá»± phát triển ổn định và bền vững của doanh nghiệp. Đăng ký trải nghiệm phần mềm kế toán tại https://crystalbooks.vn/ nhé!

>>>Khám phá bài viết liên quan:

Nổi bật

Liên quan

Xem thêm

Tawk.to Widget
(+84.28) 3848-99-75