Hướng dẫn lập báo cáo tài chính mới nhất 2024
Báo cáo tài chính là một trong những tài liệu vô cùng quan trọng của công ty, phản ánh về tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình lưu chuyển tiền tệ trong mỗi công ty ở một thời kỳ nhất định. Do đó, việc lập báo cáo tài chính đúng hạn và chính xác là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp, công ty hiện nay. Vậy cách lập báo cáo tài chính như thế nào cho đúng quy tắc, tránh sai sót và hạn chế rủi ro phát sinh? Hãy cùng theo dõi chi tiết ngay bài viết này nhé!
6 bước lập báo cáo tài chính mới nhất, đơn giản, chi tiết
Nội dung cơ bản về báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính (BCTC) cung cấp chi tiết thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của doanh nghiệp. Thông qua báo cáo tài chính chủ doanh nghiệp sẽ dễ dàng đưa ra các quyết định quản trị cũng như đáp ứng yêu cầu quản lý của cơ quan Nhà nước.
Báo cáo tài chính gồm 6 nội dung cơ bản sau:
- Tài sản;
- Nợ phải trả;
- Vốn chủ sở hữu;
- Doanh thu, thu nhập khác, chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí khác;
- Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh;
- Các luồng tiền.
Một số quy định chung về việc lập báo cáo tài chính
Quy định thời hạn nộp báo cáo tài chính
Thời hạn nộp báo cáo tài chính năm đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước được quy định cụ thể như sau:
Căn cứ vào Khoản 3 Điều 29 Luật kế toán 2015:
Đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước: Báo cáo tài chính năm của Doanh nghiệp phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật. Ví dụ: Kỳ kế toán năm 2023 của doanh nghiệp ngoài nhà nước là ngày 01/01/2023 đến 31/12/2023 thì thời hạn nộp báo cáo tài chính năm 2023 đó sẽ là ngày 30/03/2024.
Đối với doanh nghiệp nhà nước: BCTC của doanh nghiệp nhà nước sẽ được quy định về thời hạn nộp theo quý và theo năm riêng, được quy định tại Điều 10 Thông tư số 200/2014/TT-BTC như sau:
- Báo cáo tài chính quý: Nộp báo cáo tài chính chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày kết thúc quý.
- Báo cáo tài chính năm: Nộp báo cáo tài chính chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Quy định nộp báo cáo tài chính như thế nào?
Quy định cần tuân thủ về việc lập báo cáo tài chính
Tùy theo quy mô của doanh nghiệp mà quy định lập báo cáo tài chính sẽ khác nhau như sau:
- Doanh nghiệp siêu nhỏ: Căn cứ theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành thì chế độ kế toán cho doanh nghiệp siêu nhỏ có thể áp dụng theo Thông tư 132/2018/TT-BTC hoặc Thông tư 133/2016/TT-BTC.
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ (gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ): Chế độ kế toán và lập báo cáo tài chính dành cho doanh nghiệp này sẽ được áp dụng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC.
- Doanh nghiệp có quy mô lớn: Với các doanh nghiệp lớn sẽ áp dụng nộp Báo cáo tài chính năm tuân theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC.
Hướng dẫn các bước lập báo cáo tài chính chi tiết nhất
Các doanh nghiệp hiện nay cần thực hiện cách lập báo cáo tài chính đảm bảo đúng nguyên tắc lập báo cáo tài chính theo quy định pháp luật sau đây.
Bước 1: Tổng hợp, kiểm tra và sắp xếp lại chứng từ kế toán
Đầu tiên để thực hiện cách lập báo cáo tài chính doanh nghiệp cần tập hợp, kiểm tra, phân loại và sắp xếp các chứng từ kế toán cẩn thận và rõ ràng theo đúng trình tự thời gian và nội dung để việc kiểm tra và kê khai báo cáo được thuận lợi hơn.
Chứng từ gồm: hóa đơn, biên lai, phiếu thu chi, sổ sách kế toán và các tài liệu liên quan khác.
Tổng hợp, kiểm tra và sắp xếp chứng từ kế toán hợp lý
Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
Dựa vào các chứng từ đã được sắp xếp, người quản lý sẽ dễ dàng hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán năm. Quá trình này gồm việc kiểm tra và hoàn thiện hạch toán các nghiệp vụ kinh tế để đảm bảo tính pháp lý, hợp lệ theo quy định của pháp luật về công tác kế toán và thuế. Nhiệm vụ này có thể được thực hiện cùng lúc với bước 1 nêu trên.
Bước 3: Phân loại nghiệp vụ phát sinh theo tháng, quý
Để kê khai được bản báo cáo tài chính năm chuẩn xác thì trước đó kế toán viên phải phân loại rõ ràng các nghiệp vụ phát sinh như: phân loại chi phí trả trước, chi phí khấu hao tài sản cố định, phân bổ công cụ dụng cụ, các khoản ước tính khác.…
Để phân loại nghiệp vụ phát sinh theo tháng/quý, cần thực hiện công việc như sau:
- Phân bổ chi phí trả trước: Định kỳ phân bổ các chi phí trả trước theo thời gian sử dụng hoặc hưởng lợi mà chúng mang lại để phản ánh chính xác chi phí đã phát sinh trong kỳ.
- Tính khấu hao tài sản cố định: Xác định khấu hao tài sản cố định dựa trên phương pháp và thời gian sử dụng đã được chọn nhằm phản ánh chi phí sử dụng tài sản này trong kỳ kế toán.
- Phân bổ công cụ dụng cụ: Phân chia chi phí mua sắm công cụ dụng cụ theo thời gian sử dụng hoặc số lượng sản phẩm được sản xuất để phản ánh đúng chi phí sử dụng công cụ này trong kỳ tính toán.
Bước 4: Rà soát và tổng hợp nghiệp vụ phát sinh theo từng nhóm tài khoản
Đây là bước quan trọng để lập báo cáo tài chính. Việc kiểm tra tổng hợp lại các số liệu theo từng nhóm tài khoản sẽ giúp đảm bảo tính cân đối và chính xác của báo cáo tài chính. Các nhóm tài khoản rà soát sẽ được phân loại như sau:
- Hàng tồn kho: Kiểm tra xem số liệu về hàng tồn kho có bị âm không, nếu âm kho thì tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh lại sao cho hợp lý, chạy giá vốn theo phương pháp tính hàng tồn kho đã đăng ký.
- Công nợ phải thu, phải trả: Đối chiếu lại số liệu với khách hàng và nhà cung cấp, kiểm tra phát sinh bên nợ và bên có để phản ánh đúng nghiệp vụ kế toán và tính toán được các rủi ro công nợ có thể xảy ra.
- Các khoản đầu tư: Kiểm tra kỹ càng các hồ sơ đầu tư, phân tích bản chất, phương pháp hạch toán, cân đối chứng từ để ghi nhận đầu tư, phản ánh đúng hiệu quả đầu tư thông qua biên bản họp và tài liệu, báo cáo tài chính mà bên nhận đầu tư cung cấp.
- Các khoản chi phí trả trước: Kiểm tra xem các khoản chi phí trả trước về giá trị, thời gian, đối tượng và phương pháp phân bổ đã phản ánh đúng thực tế chưa.
- Tài sản cố định: Kiểm tra và tính toán về nguyên giá, thời gian sử dụng, đối tượng khấu hao, phương pháp trích khấu hao và phương pháp xử lý tài sản cố định bị hư hỏng, mất mát, thanh lý theo quy định tại Thông tư số 45/2013/TT-BTC, Thông tư số 28/2017/TT-BTC.
- Doanh thu: Kiểm tra doanh thu xem đã được phản ánh, ghi nhận đúng số liệu về giá trị, thời gian, phương pháp ghi nhận, xác định doanh thu thực hiện hợp đồng và các phương pháp xử lý doanh thu chưa được thực hiện.
- Giá vốn: Tiến hành kiểm tra số liệu về giá trị cũng như đảm bảo giá vốn của từng hàng hóa dịch vụ được phản ánh chính xác, phương pháp tính giá vốn hàng bán, xử lý giá vốn chưa được phân bổ.
- Chi phí: Kiểm tra số liệu của các tài khoản ghi nhận chi phí được phản ánh đúng với thực tế và phù hợp với các nguyên tắc kế toán, tỷ lệ chi phí trên mức doanh thu.
Tiến hành rà soát và tổng hợp nghiệp vụ phát sinh theo các nhóm tài khoản
Bước 5: Thực hiện các bút toán tổng hợp và kết chuyển doanh thu, chi phí và lãi lỗ
Sau khi đã thực hiện việc rà soát kỹ các số liệu cần thiết ở các bước trên, kế toán viên sẽ tiến hành thực hiện bút toán kết chuyển kết chuyển lỗ, lãi, doanh thu, chi phí và đảm bảo các tài khoản dư từ đầu 5 đến đầu 9 không có số dư cuối kỳ.
Với những doanh nghiệp có phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp thì:
- Kết chuyển lần đầu để xác định lãi;
- Tính số tiền thuế thu nhập phải nộp;
- Hạch toán bút toán ghi nhận số tiền thuế và chi phí thuế phát sinh;
- Kết chuyển lại để tính ra số lợi nhuận cuối cùng.
>>>Xem ngay: Kiểm toán báo cáo tài chính là gì? Khám phá chi tiết
Bước 6: Nộp báo cáo tài chính
Ở bước này, doanh nghiệp sẽ tiến hành nộp báo cáo tài chính, đảm bảo thực hiện đúng quy trình đã nêu trên để việc quản lý tài chính trở nên chính xác, hiệu quả và đáng tin cậy hơn.
Cách nộp báo cáo tài chính cũng khá đơn giản, theo đó, kế toán viên sẽ lập báo cáo tài chính theo trình tự như sau:
1. Đầu tiên, đăng nhập vào phần mềm hỗ trợ kê khai thuế (HTKK) theo tài khoản của doanh nghiệp.
Đăng nhập vào phần mềm HTKK
2. Tiếp theo, chọn tính năng ở mục “Báo cáo tài chính”, rồi chọn bộ báo cáo phù hợp dựa trên chế độ kế toán doanh nghiệp đang áp dụng.
Chọn tính năng “Báo cáo tài chính”
3. Tiếp đến chọn “Niên độ tài chính”, phụ lục kê khai >> chọn “Đồng ý”.
Chọn “Niên độ tài chính” rồi chọn phụ lục kê khai và đồng ý
4. Xuất hiện bảng nhập tờ khai, lúc này điền đầy đủ thông tin được yêu cầu trong bảng cân đối kế toán, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ. Khi đã hoàn tất điền thông tin, nhấn vào ô “Ghi” và đợi hiển thị thông báo “Đã ghi dữ liệu thành công!” là xong nhé.
Điền đầy đủ thông tin rồi nhấn vào ô “Ghi” và đợi hiển thị thông báo “Đã ghi dữ liệu thành công”
5. Cuối cùng xuất file “Kết xuất XML” rồi lưu dữ liệu nộp lên cơ quan thuế. Như vậy, kế toán viên đã hoàn thành cách lập báo cáo tài chính năm.
Báo cáo tài chính là một tài liệu rất quan trọng. Bởi lẽ nó phản ánh đầy đủ mọi thông tin trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của từng doanh nghiệp. Bên cạnh việc cập nhật và phân tích chính xác số liệu về tài chính thì đôi khi nó vẫn tồn đọng những trường hợp sai sót dẫn đến hậu quả không thể lường trước được. Vậy những sai sót đó là gì?
- Doanh nghiệp phải xác định thời điểm ghi nhận doanh thu, giá vốn hợp lý, nhưng trên thực tế thì có những trường hợp giá vốn được ghi nhận bị trễ do tập hợp chi phí chậm. Nguyên nhân là do thu thập chứng từ chi phí từ bên thứ 3 chậm mà doanh nghiệp không trích trước chi phí cho những hóa đơn bị trễ.
- Ngoài ra còn có những sai sót về doanh thu khi nộp báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thường xuyên xảy ra ở hầu hết những doanh nghiệp dịch vụ.
- Một số sai sót liên quan đến hàng tồn kho khi nộp báo cáo tài chính như:
- Số lượng nhập, xuất hàng hóa khác so với hóa đơn.
- Xuất kho nhầm mặt hàng.
- Hàng tồn kho âm dù số dư cuối năm của các tài khoản hàng tồn kho vẫn dương.
- Gộp các mặt hàng khác nhau vào cùng một mã hàng (do tên các mặt hàng này có tính chất tương tự nhau).
Ứng dụng công nghệ hiện đại, Phần mềm kế toán và quản lý kinh doanh CrystalBooks giúp kế toán lập báo cáo tài chính một cách đơn giản và nhanh chóng từ hệ thống dữ liệu đã nhập vào phần mềm. Chỉ với vài thao tác trên phần mềm, kế toán viên sẽ có được bộ báo cáo tài chính đầy đủ thông tin của doanh nghiệp trên phần mềm.
CrystalBooks là một phiên bản nâng cấp từ phần mềm kế toán 1A nổi tiếng. Được phát triển bởi Công ty Cổ phần Thuỷ Thiên với 15 năm kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực kế toán & quản trị Doanh nghiệp, CrystalBooks không chỉ cung cấp đầy đủ các tính năng kế toán chuyên sâu mà còn giúp:
- Theo dõi thống kê và báo cáo hiệu suất, giúp doanh nghiệp nắm bắt nhanh chóng tình hình kinh doanh thông qua báo cáo tài chính.
- Tự động tổng hợp số liệu báo cáo cáo tài chính và các sổ sách giúp doanh nghiệp nộp báo cáo kịp thời, chính xác.
- Đầy đủ báo cáo quản trị đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp thuộc tất cả các ngành nghề.
- Nhà quản lý có thể dễ dàng xem báo cáo trên mọi thiết bị như điện thoại, máy tính, máy tính bảng.
- Tự động cảnh báo khi phát hiện có những sai sót.
- Những thông tin của nhân viên kinh doanh như: tỷ lệ bán hàng, doanh số bán hàng hay năng suất làm việc sẽ được cập nhật một cách nhanh chóng.
Trên đây là toàn bộ thông tin về cách lập báo cáo tài chính đơn giản, nhanh chóng giúp kế toán tổng hợp, kế toán trưởng theo dõi, quản lý tình hình tài chính Doanh nghiệp một cách chính xác, nhanh chóng bằng các báo cáo hay biểu đồ trực quan. Sử dụng phần mềm kế toán Crystalbooks, việc lên BCTC sẽ trở nên đơn giản và dễ dàng hơn, thay vì phải thủ công lên từng chỉ tiêu của báo cáo tài chính.
>>>Khám phá các bài viết liên quan: